Aromatherapie: begrijpen, kiezen en gebruiken van essentiële oliën

Aromatherapie is een natuurlijke therapeutische praktijk die essentiële oliën gebruikt om fysiek en mentaal welzijn te bevorderen. Deze krachtige extracten van planten hebben veel voordelen, maar om er volledig van te profiteren, is het belangrijk om hun kenmerken, het gebruik ervan en de voorzorgsmaatregelen goed te begrijpen.

Een essentiële olie (EO) is een geurige substantie die uit bepaalde aromatische planten wordt gehaald door stoomdestillatie of koude persing (zoals het geval is bij citrusvruchten). Het bevat de actieve bestanddelen van de plant, oftewel de moleculen die het zijn therapeutische eigenschappen geven.

Het belang van chemotypen in essentiële oliën

Niet alle essentiële oliën zijn hetzelfde. Eenzelfde plant kan verschillende oliën produceren afhankelijk van de omstandigheden waarin hij groeit (klimaat, bodem, hoogte, enz.). Daarom bestaan er “gechemotypeerde” essentiële oliën. Het chemotype verwijst naar het dominante molecuul in de essentiële olie en helpt de variëteiten van eenzelfde plant te onderscheiden, die verschillende eigenschappen kunnen hebben. Bijvoorbeeld, echte lavendel (Lavandula angustifolia) en spijklavendel (Lavandula latifolia) hebben verschillende, maar verwante eigenschappen.

Belangrijkste essentiële oliën en hun toepassingen

Essentiële oliën zijn zeer divers en kunnen voor veel doeleinden worden gebruikt. Hier zijn enkele van de meest gebruikte oliën en hun belangrijkste voordelen:

1. Echte Lavendel (Lavandula angustifolia):
   • Eigenschappen: Kalmerend, genezend, anti-stress.
   • Gebruik: In een diffuser voor ontspanning, verdund in een massage voor huidirritaties, of in een bad om spanning te verlichten.
2. Tea Tree (Melaleuca alternifolia):
   • Eigenschappen: Antibacterieel, antiviraal, schimmelwerend.
   • Gebruik: Zeer effectief tegen huidinfecties, schimmels en acne. Kan ook verdund worden gebruikt als gorgeldrank tegen keelpijn.
3. Pepermunt (Mentha piperita):
   • Eigenschappen: Verkwikkend, stimulerend, pijnstillend.
   • Gebruik: Inhalatie voor verlichting van hoofdpijn, verdund in massage tegen spierpijn en migraine, of inwendig (op medisch advies) om de spijsvertering te bevorderen.
4. Eucalyptus radiata (Eucalyptus radiata):
   • Eigenschappen: Slijmoplossend, antiviraal, stimuleert de luchtwegen.
   • Gebruik: Zeer nuttig bij verkoudheid of bronchitis. Gebruik in een diffuser of inhalatie om de luchtwegen vrij te maken.
5. Ylang-Ylang (Cananga odorata):
   • Eigenschappen: Ontspannend, bloeddrukverlagend, zenuwstabiliserend.
   • Gebruik: Ideaal in een diffuser voor het verlichten van angst of verdund in een massageolie om stress te verminderen en ontspanning te bevorderen.
6. Citroen (Citrus limonum):
   • Eigenschappen: Zuiverend, tonifiërend, antiseptisch.
   • Gebruik: In een diffuser om de lucht te zuiveren, in massage om de bloedcirculatie te stimuleren, of inwendig (onder toezicht) voor de spijsvertering.
7. Ravintsara (Cinnamomum camphora CT cineole):
   • Eigenschappen: Antiviraal, immuunversterkend, slijmoplossend.
   • Gebruik: Effectief tegen virale infecties zoals verkoudheid en griep, in een diffuser of inhalatie. Het wordt ook gebruikt om de natuurlijke afweer te stimuleren en het immuunsysteem te versterken.
8. Romeinse Kamille (Chamaemelum nobile):
   • Eigenschappen: Kalmerend, ontstekingsremmend, krampstillend.
   • Gebruik: Perfect om huidirritaties te kalmeren, menstruatiepijn te verlichten, of in een diffuser om angst te verminderen.

Verschillende methoden om essentiële oliën te gebruiken

Essentiële oliën kunnen op verschillende manieren worden gebruikt, afhankelijk van de behoefte:

• Diffusie: Essentiële oliën worden via een diffuser in de lucht verspreid. Deze methode is ideaal om de lucht te zuiveren of een ontspannende sfeer te creëren.
• Inhalatie: Een paar druppels essentiële olie in een kom met heet water helpen de luchtwegen vrij te maken tijdens verkoudheden of bronchitis.
• Topische toepassing: Essentiële oliën kunnen op de huid worden aangebracht, maar moeten altijd worden verdund in een dragerolie (zoals amandelolie of jojoba) om irritatie te voorkomen. Test altijd op een klein stukje huid voor breder gebruik.
• Aromatisch bad: Een paar druppels essentiële oliën, verdund in een emulgator (zoals melk of solubol), in een bad zorgen voor ontspanning en fysieke voordelen.
• Inwendig gebruik: Het inwendig gebruik van essentiële oliën moet met grote zorg worden gedaan en alleen op advies van een gezondheidsprofessional, aangezien sommige oliën giftig kunnen zijn in hoge doses.

Voorzorgsmaatregelen en contra-indicaties

Essentiële oliën zijn krachtig en moeten met voorzichtigheid worden gebruikt. Hier zijn enkele belangrijke aanbevelingen:

• Verplichte verdunning: Breng essentiële olie nooit direct aan op de huid (behalve in zeldzame gevallen zoals echte lavendel).
• Niet aanbevolen voor zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en jonge kinderen: Sommige essentiële oliën zijn in deze situaties gecontra-indiceerd. Vraag altijd advies aan een gezondheidsprofessional.
• Fotosensibilisatie: Sommige citrusoliën (zoals citroen of bergamot) kunnen de huid gevoeliger maken voor UV-stralen. Vermijd blootstelling aan de zon na aanbrengen op de huid.

Conclusie

Aromatherapie is een effectieve en natuurlijke manier om welzijn te verbeteren, mits de juiste essentiële oliën worden gekozen en correct worden gebruikt. Of het nu gaat om het verlichten van stress, het verbeteren van de spijsvertering, of het verlichten van verkoudheid, er is een essentiële olie voor elke behoefte. Vraag uw apotheker om persoonlijk advies over de essentiële oliën die het beste bij u passen, en respecteer altijd de gebruiksvoorzorgen voor een veilig gebruik.